Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (VİOP) ve Borsa İstanbul (BİST) arasındaki farklar yatırımcıların tüm yatırım ihtiyaçlarına, gelir ve risk beklentilerine göre şekillenmektedir.
BİST ile VİOP arasındaki farklılık ise piyasa özellikleri açısından iki farklı borsa gibi anlaşılabilir. Burada yatırımcı tarafında oluşmuş yanlış bir algıdan bahsetmek istiyorum. Borsa İstanbul ya da borsa dendiğinde algılanan genelde pay (hisse) piyasası oluyor. Fakat Borsa İstanbul Türk sermaye piyasalarında faaliyet gösteren tüm borsaları tek çatı altında toplayan yasa ile borsacılık faaliyetleri göstermek amacıyla kurulmuş kurumsal bir yapı. Dolayısıyla VİOP ile Borsa İstanbul arasındaki farklılığa girmeden önce VİOP’un Borsa İstanbul bünyesinde yer aldığına dikkat çekelim. Tıpkı pay piyasası, borçlanma piyasaları gibi.
BİST ile VİOP arasındaki farklılığı anlatmak için öncelikle bu sorunun genelde hisse piyasası ile vadeli piyasa arasındaki farklılığı anlamak üzerine olduğunu kabul edelim. Tabii Borsa İstanbul hakkında bilgi vermeden Borsa İstanbul Pay Piyasası ve VİOP üzerindeki farklılıklara geçmeyelim.
Borsa İstanbul bünyesinde ki piyasalar
Borsa İstanbul’un kurumsal bir yapı olduğunu halk arasında bilinen borsa kavramının ise Borsa İstanbul bünyesinde yer alan pay (hisse) piyasası olduğunun üzerinde yukarıda durmuştum. Konunun daha iyi pekişmesi için Borsa İstanbul bünyesinde ki piyasalardan bahsedelim.
Borsa İstanbul bünyesinde faaliyet gösteren dört ana grupta piyasa mevcut.
- Pay Piyasası
Halka açık şirketlerin hisselerinin işlem gördüğü Borsa İstanbul Pay Piyasası’nda yerli ve yabancı yatırımcılar cari fiyatlar üzerinden alım ve satım işlemleri yapmaktadır. Spot ve kaldıraçsız bir piyasadır.
- Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası
Borsa İstanbul bünyesinde işlem gören hisse, tahvil, altın, enerji, yerli ve yabancı endeksler, enerji emtiaları dahil, zirai emtialar, kıymetli madenler, metaller dahil olmak üzere 35’e yakın Borsa İstanbul tarafından tanımlanan finansal ürün sözleşmeleri işlem görmektedir.
VİOP türev, vadeli ve kaldıraçlı bir piyasadır. VİOP’ta fiyatlar dayanak varlık fiyatları artı taşıma maliyetleri dahil edilerek işlem görür. VİOP’ta işlem gören ürünlerin kategorileri şunlardır;
Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri
Endeks Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri
Döviz Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri
Kıymetli Madenler
Emtia ve Enerji Vadeli İşlem Sözleşmeleri
- Borçlanma Araçları Piyasası
Tahvil, bono, repo, ters repo işlemlerinin yapıldığı Borsa İstanbul Borçlanma Araçları Piyasaları bireysel yatırımcıların direkt işlem yaptığı bir piyasa değildir. Sürekli müzayede sistemi ile işlem yapılan Borçlanma Araçları Piyasası’nda emirler yine aracı kuruluşlar üzerinden iletilir.
- Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası
Borsa İstanbul bünyesinde yer alan Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası’nda birçok alt pazar bulunmaktadır. Kıymetli Madenler; Kıymetli Madenler Ödünç; Elmas ve Kıymetli Taş piyasaları gibi.
Borsa İstanbul bünyesindeki piyasalara değindikten sonra şimdi Borsa İstanbul ile VİOP arasındaki farklılık konumuza geri dönelim.
Borsa İstanbul Pay Piyasası ile VİOP arasındaki farklılıklar
VİOP ile Borsa İstanbul Pay Piyasası farklılıkları konusunda daha fazla bilgi sahibi olmak için sektörün ödüllü ve lider kurumlarından geniş yetkili aracı kurumu GCM VİOP’un üstün müşteri memnuniyeti odaklı müşteri temsilcilerinden bilgi alabilir, web adresi www.gcmyatirim.com.tr/viop/ adresini ziyaret edebilirsiniz.